در قسمت گذشته، دو طبقه‌بندي عمده ريسك را توضيح داديـم و گفتيـم براساس اين طبقه‌بندي، برخي از ريسك‌ها توسط سرمايه‌گذاران قابل اجتناب‌اند، اما كنترل برخي از ريسك‌ها، از اختيار سرمايه‌گذاران خارج است. به ريسك‌هاي گروه اول، ريسك‌هاي اجتناب‌پذير يا غيرسيستماتيك و به گروه دوم، ريسك‌هاي اجتناب‌ناپذير يا سيستماتيك مي‌گوييم. اما در اين برنامه، مي‌خواهيم ريسك‌ها را از منظر ديگري، طبقه‌بندي كنيم. براساس اين طبقه‌بنـدي، 7 نوع ريسك عمده در سرمايـه‌گذاري وجود دارد كه در ادامه، به آنها اشاره مي‌كنيم:

1- ريسک نرخ سـود: فرض كنيد شما قصد داريد بين خريد اوراق مشاركت با نرخ سود ثابت 20 درصد و خريد سهام با بازده مورد انتظار 30 درصد، يك گزينه را انتخاب كنيد. اگـر تمايل به پذيرش ريسك داشته باشيد، احتمالا سهام را انتخاب مي‌كنيد، چون انتظار داريد بازدهي بيشتري نصيب شما كند. حال فرض كنيـد بانك مركزي تصميم بگيرد نرخ سود اوراق مشاركت را از 20 درصد به 30 درصد افزايش دهد. در اين صورت، چه اتفاقي رخ خواهد داد؟ درحاليكه شما با پذيرش ريسك و خريد سهام، انتظار داريد 30 درصد بازدهي بدست آوريد، فرد ديگري بدون آنكه ريسكي متحمل شود، مي‌تواند اقدام به خريد اوراق مشاركت جديد نمايد و همان 30 درصد بازدهي را، البته به صورت تضمين شده بدست آورد. در اين حالت، شما در واقع با ريسك جديدي مواجه خواهيد شد كه از آن، به ريسك نرخ سود تعبير مي‌شود.

2- ريسك تورم: فرض كنيد نـرخ تورم ساليانه، 15 درصد است و شما سهامي را خريداري كرده‌ايد كه انتظار داريد در پايان سال، حداقل 40 درصد بازدهي براي شما داشته باشد. با توجه به اين ميزان نرخ تورم، بازدهي 40 درصدي براي شما مطلوبيت دارد، چون حداقل 25 درصد بيشتر از نرخ تورم است. حال اگر به هر دليلي، نرخ تورم ساليانه از 15 درصد به 30 درصد افزايش يابد، طبيعتا ممكن است ديگر بازدهي 40 درصدي، آنهم براي يك سرمايه‌گذاريِ داراي ريسك مثل خريد سهام براي شما مطلوب نباشد، چون حتي به فرض كسب 40 درصد بازدهي از سهام، قيمت‌ها آنقدر افزايش يافته است كه ديگر اين ميزان بازدهي، آنهم براي يك سرمايه‌گذاري داراي ريسك چندان جذاب نيست. به ريسك ناشي از افزايش نرخ تورم، ريسك تورم گفته مي‌شود.

3- ريسک مالي: اگر شركتي كه سهام آن را خريداري مي‌كنيد، حجم زيادي وام از بانك دريافت كرده باشد، طبيعتا بايد اصل و سود وام دريافتي را در يك دوره مشخص به بانك پرداخت كند، بنابراين با تعهدات زيادي مواجه خواهد بود. هر اندازه اين تعهدات بيشتر باشد، ريسك مالي شركت بيشتر خواهد بـود و بنابراين سهامداران چنين شركتي نيز در معرض ريسك بالاتري قرار دارند.

4- ريسک نقدشوندگـي: همانطور كه قبلا گفتيم، يكي از ويژگي‌هاي مهم يك دارايـي خوب، اين است كه به سرعت به پول نقد تبديل شود. فرض كنيد سال گذشته، سهام شركتي را خريداري كرده‌ايد و حالا به پول نياز داريد، اما به‌علت عملكرد نامناسب شركت، اين سهـم در بورس خريداري- كه به سرعت آن را بخرد- نداشته باشد؛ در اين صورت، شما با ريسكي به نام ريسك نقدشوندگـي مواجـه خواهيـد شد.البته در اغلب اوقات، شما مي‌توانيد با قيمتِ اندكي پايين‌تر سهام خود را بفروشيد ولي ممكن است اين موضوع مطلوب شما نباشـد.

5- ريسک نـرخ ارز: نرخ ارز يكي از مسائلي است كه به صورت مستقيم بر وضعيت و سودآوري شركت‌ها تأثير مي‌گذارد. براي مثـال، فرض كنيد شركتي كه سهام آن را خريداري كرده‌ايد، بخش عمده‌اي از مواد اوليه موردنياز خود براي توليد را از خارج كشور خريداري مي‌كند. وقتي نرخ ارز افزايش پيدا مي‌كند، شركت بايد هزينه بيشتري براي واردات مواد اوليه بپردازد و طبيعتا با افزايش هزينه‌هاي شركت، ميزان سودآوري شركت و به دنبال آن، قيمت سهام آن كاهش خواهد يافت. بنابرايـن، نوسانات نرخ ارز به‌عنوان يكي از ريسك‌هاي سرمايه‌گذاري، مورد توجه سرمايه‌گذاران است.

6- ريسک سياسي: عدم ثبات در اوضاع سياسي -كه به مسائل اقتصادي كشور آسيب بزند- به طور مستقيم بر عملكرد بنگاه‌هاي اقتصادي فعال در آن كشـور تأثير مي‌گذارد. هر اندازه بي‌ثباتي سياسي و اقتصادي در يك كشور افزايش يابـد، عملكرد بنگاه‌هاي اقتصادي بيشتر با مشكل مواجه خواهد شد و اين مشكل، افت قيمت سهام آن‌ها را درپـي دارد. به اين ريسك، ريسك سياسي يا اصطلاحا ريسك كشور مي‌گوينـد.

7- ريسك تجاري: تصور كنيد سهام يك شركت خودروسازي داخلي را خريداري كرده‌ايد. تا پيش از اين، دولت تعرفه واردات بسيار بالايي براي خودروهاي خارجي وضع كرده بود، به نحوي كه براي مثال، خودرويي كه در خارج از كشور 10 هزار دلار ارزش دارد، در داخل با قيمتي بالغ بر 40 ميليون تومان به فروش مي‌رسد. در چنين شرايطي، خودروهاي داخلي به علت قيمت پايين آنها مشتريان زيادي دارد و بنابراين، ميزان فروش و سودآوري خودروسازان داخلي قابل قبول است. حال فرض كنيد دولت تعرفه واردات خودرو را تا حد زيادي كاهش دهد؟ چه اتفاقي رخ مي‌دهد؟ طبيعتا قيمت خودروهاي خارجي به قيمت خودروهاي داخلي نزديك‌‌تر مي‌شود، بنابراين قدرت انتخاب مشتريان افزايش مي‌يابد و در چنين شرايطي، ممكن است گروهي از مشتريان، خودروهاي خارجي را ترجيح دهند. بنابراين، ميزان فروش و سود صنعت خودروسازي كاهش خواهد يافت. به اين ريسك كه در واقع، به يك صنعت خاص ارتباط پيدا مي‌كند، ريسك تجاري مي‌گوينـد.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

اين جمله را به خاطر بسپاريد: "اطلاعات ارزشمندترين دارايي در بازار سرمايه است". در برنامه امروز قصد داريم در‌باره اين جمله صحبت كنيـم.

حتما به خاطر داريد كه در مطالب گذشته، درباره ريسك صحبت كرديم. يكي از تعاريفي كه درباره ريسك ارائه كرديم، احتمال تفاوت واقعيت با پيش‌بيني بود. هر اندازه تفاوت واقعيت با پيش‌بيني بيشتر باشد، ريسك بيشتر خواهد بـود. فرض كنيد قيمت سهم يك شركت در حال حاضر 150 تومان است و شما پيش‌بيني مي‌كنيد قيمت اين سهم در پايان سال به 200 تومان برسـد. حال اگر در پايان سال، قيمت سهم بجاي 200 تومان، به 160 تومان رسيد، چه اتفاقي مي‌افتد. بين پيش‌بيني شما و آنچه كه اتفاق افتاده، 40 تومان اختلاف وجود دارد. اين يعنـي ريسك!

با اين اوصاف، چطور مي‌توان اين ريسك را كاهش داد؟ پاسخ يك جمله ساده است: هرچه پيش‌بيني دقيق‌تر باشد، ريسك كمتـر مي‌شود.

اينجاست كه سؤال دوم مطرح مي‌شود: چطور مي‌شود پيش‌بيني را دقيق‌تر انجام داد؟ پاسخ اين سؤال در استفاده از اطلاعات دقيـق و معتبـر نهفته است.

بنابراين، بي‌دليل نيست كه مي‌گويند اطلاعات، ارزشمندترين دارايي در بازار سرمايه است؛ چون مبناي اصلي تصميم‌گيري در بورس و كنترل ريسك در اين بازار، تصميم‌گيري براساس اطلاعات است و دقيقا به همين خاطر هم هست كه براساس قوانين و مقررات، شركت‌هايي كه سهامشان در بورس خريد و فروش مي‌شود، موظفند اطلاعات مالي و عملكردي خود را به صورت مستمر و يكسان، در اختيار همه سرمايه‌گذاران قرار دهند تا سرمايه‌گذاران بتوانند براساس اين اطلاعات، درمورد خريد، فروش و يا حفظ سهام خود تصميم‌گيري كنند.

اگر به خاطر داشته باشيد، در برنامه قبل انواع ريسك‌ها را معرفي كرديم: ريسك تورم، ريسك نرخ ارز، ريسك نرخ سود، ريسك سياسي، ريسك تجاري، ريسك نقدشوندگـي و ريسك مالي.

اگر به تعاريفي كه براي اين ريسك‌ها اشاره كرديم دقت كنيد، متوجه خواهيد شد كه با استفاده از اطلاعات صحيح و معتبر، مي‌توان بخش قابل توجهي از اين ريسك‌ها را كنترل كرد.

براي مثال، گفتيم كه يكي از ريسك‌هايي كه سرمايه‌گذار با آن مواجه است، ريسك مالي است، به اين معنا كه اگر شركت ميزان زيادي وام از بانك گرفته باشد، طبيعتا بايد اصل و سود وام دريافتي را به بانك پرداخت كند و اگر ميزان فروش و سودآوري شركت، متناسب با شرايط وام دريافتي از بانك نباشد، با ريسك عدم توانايي بازپرداخت وام مواجه خواهد شد. ميزان استقراض شركت از بانك، موضوعي است كه به راحتي با بررسي اطلاعات مندرج در صورت‌هاي مالي ، قابل شناسايـي و ارزيابي است.

همچنين درمورد ساير انواع ريسك‌ها مثل ريسك نرخ تورم، نرخ سود، نرخ ارز و... هم اگرچه تحليل اين متغيرهاي اقتصادي مبتني‌بر تحليل روند نوسانات آنها در آينده است، اما سرمايه‌گذار مي‌تواند با بررسي دقيق شاخص‌هاي اقتصادي منتشر شده از سوي نهادهاي رسمي و همچنيـن كمك گرفتن از متخصصان مالي و اقتصادي، به پيش‌بيني قابل قبولي از وضعيت اين شاخص‌ها در آينده و تحليل آنها بر قيمت سهام و ساير اوراق بهادار دست يابد.

بنابراين، بهره‌گيري از اطلاعات با كمك به افزايش دقت پيش‌بيني، ريسك سرمايه‌گذاري را كاهش مي‌دهد. اما اطلاعات خوب بايد چه ويژگي‌هايي داشته باشند؟

چهار ويژگي‌ اساسي اطلاعات را مفيد و قابل اتكا مي‌كند:

1- معتبر و قابل اتكا باشد:به همان اندازه كه اطلاعات صحيح و معتبر مي‌تواند در موفقيت سرمايه‌گذاري مؤثر باشد، اطلاعات نادرست يا شايعات مي‌تواند ريسك سرمايه‌گذاري را افزايش دهد. فرض كنيد سرمايه‌گذاري با شنيدن شايعه افزايش قيمت خودرو و اميد به اينكه اين افزايش، موجب سودآوري قيمت سهام شركت‌هاي خودروساز مي‌شود، اقدام به خريد سهام آنها، آنهم با قيمتي بالاتر از ارزش واقعي سهم مي‌كند. حال اگر مشخص شود اين شايعه صحت نداشته و قيمت خودرو قرار نيست افزايش داشته باشد، چه اتفاقي رخ خواهد داد؟

2- جامـع باشد: در مثال قبل، فرض كنيد خبر افزايش قيمت خودرو، خبر صحيحي است، اما اگر هزينه‌هاي شركت خودروساز هم افزايش يافته باشد، افزايش قيمت خودرو در مجموع تأثير زيادي در سودآوري شركت نخواهد داشت. حال اگر سرمايه‌گذار در خريد سهام شركت، صرفا به موضوع افزايش قيمت خودرو توجه كند و افزايش هزينه‌ها را درنظر نگيرد، آيا تصميم صحيحي گرفته است؟ قطعا نه.

3- به‌روز باشد: اطلاعات هرچند معتبـر و جامـع باشد، بايد به لحظه مورد استفاده قرار گيـرد. فرض كنيد شركت خودروساز، اطلاعات مربوط به افزايش قيمت خودروهاي خود را رسما منتشر و اعلام كرده است كه با اين افزايش، سود شركت نيز افزايش خواهد يافت.

طبيعتا به محض انتشار اين اطلاعات، تقاضا براي خريد سهام خودروسازان افزايش يافته و قيمت اين سهام بالا مي‌رود. حال اگر يك سرمايه‌گذار، به جاي آنكه به محض دريافت اين اطلاعات سهام شركت را بخرد، چند روز بعد اقدام به خريد سهام كند، معلوم نيست تصميم درستي گرفته باشد؛ چون در اين مدت، قيمت سهام افزايش يافته و ممكن است بيشتر از اين، امكان افزايش و سودآوري براي سرمايه‌گذار نداشته باشد.

4- مرتبط باشد: بعضا مشاهده مي‌شود كه سرمايه‌گذاران از روي هيجانات حاكم بر بازار، اطلاعات نامرتبط را ملاك تصميم‌گيري قرار مي‌دهند. مثلا ممكن است افزايش نرخ ارز هيچ تأثيري بر شركتي كه هم مواد اوليه‌اش در داخل كشور تأمين مي‌شود و هم محصولاتش در داخل كشور فروخته مي‌شود، نداشته باشد. بنابراين لازم است سرمايه‌گذاران به اين موضوع توجه داشته باشند كه اطلاعات منتشر شده، تا چه اندازه مي‌تواند بر ارزش سهام شركت تأثير داشتـه باشد.

پس حالا، حتما شما هم با ما هم‌عقيده‌ايـد كه اطلاعات، واقعا ارزشمندتريـن دارايي در بازار سرمايه است.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

در قسمت‌هاي گذشته، به اين سؤال مهم پاسخ داديـم كه برخلاف برخي تصورها، سرمايه‌گذاري در بورس فقط مختص افراد ريسك‌پذير و يا متخصص نيست و افراد ريسك‌گريز و يا افرادي كه تخصص كافـي در مسائل مرتبط با سرمايه‌گذاري ندارند هم مي‌توانند ازطريق خريد اوراق مشاركت، اوراق اجاره، سرمايه‌گذاري ازطريق صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري، استفاده از خدمات شركت‌هاي مشاور سرمايه‌گذاري، استفاده از خدمات سبدگرداني و... در بورس سرمايـه‌گذاري كننـد.

اگرچه قصد داريم كه هريك از اين روش‌هاي سرمايه‌گذاري را به طور مفصل براي شما تشريح كنيم، اما بهتر است قبل از آن، به يك سؤال اساسي پاسخ دهيم و آن اينكه اولين گام اجرايي براي ورود به بورس چيست؟ به عنوان مثال، اگر سرمايه‌گذار پس از انجام بررسي‌هاي لازم، به اين نتيجه رسيد كه سهام شركت الف، براي سرمايه‌گذاري مناسب است، حال چطور و از كجا بايد اين سهم را خريداري كند؟ در اين برنامـه، پاسخ اين سؤال را خواهيم داد.

حتما اسم كارگزار را شنيده‌ايد. خريد و فروش سهام و ساير انواع اوراق بهادار در بورس فقط ازطريق كارگزاران رسمي بورس انجام مي‌شود، بنابراين برخلاف تصور عمومي، براي سرمايه‌گذاري در بورس هيچ نيازي به مراجعه به تالار بورس نيست و كارگزاران بورس اين وظيفه را برعهده دارنـد.

كارگزاران افراد آگاه، خبـره و مورد اعتمـاد هستند كه پس از كسب مجوزهاي لازم از سازمان بورس و اوراق بهادار، اقدام به خريد و فروش سهام و ساير انواع اوراق بهادار مي‌كنند و البته، در ازاي ارائه‌اي خدمات، مبلغ بسيار اندكي كارمزد دريافت مي‌كنند. سازمان بورس به طور مستمر و دقيق بر نحوه فعاليت كارگزاران بورس نظارت دارد و همين امر سبب مي‌شود تا سرمايه‌گذاراناطمينان لازم در اين‌خصوص را داشته باشند.

بنابراين، سرمايه‌گذاري در بورس، فقط از طريق كارگزاران رسمي بورس كه در اغلب شهرهاي كشور مستقر هستند، انجام مي‌شود. براي مشاهده اطلاعات كارگزاران بورس، به پايگاه اينترنتي سازمان بورس و اوراق بهادار به نشانـي www.seo.ir مراجعه كنيد.

اما اولين گام براي سرمايه‌گذاري در بورس چيست؟ اگر از شما بپرسند لازمه انجام عمليات بانكي مثل واريز وجه به حساب، انتقال وجه از حساب، صدور چك و... چيست، حتما پاسخ خواهيد داد كه براي انجام همه عمليات‌هاي فوق، بايد حساب بانكي داشته باشيم. در بورس هم چنين چيزي وجود دارد. هر فردي براي سرمايه‌گذاري در بورس و خريد و فروش اوراق بهادار، بايد كد سهامداري داشته باشد. در واقع، كد سهامداري، همانند حساب بانكـي است.

كد سهامداري، شناسه‌اي 8 کاراکتري است که از سه حرف اول نام خانوادگي و يک عدد تصادفي 5 رقمي تشکيل شده است. مثلا اگر نام خانوادگي فردي رضايي باشد، کد سهامداري وي ممکن است، "رضا12234" باشد. کد سهامداري منحصر به فرد است و هر سرمايه گذار تنها يک کد معاملاتي دارد. براي دريافت كد سهامداري، كافيست به يكي از شركت‌هاي كارگزاري بورس مراجعه و مدارك شناسايي خود شامل کپي شناسنامه و کارت ملي را به كارگزار ارائه دهيد. ظرف مدت دو روز، كد سهامداري براي شما صادر و تحويل شما مي‌شود. صدور كد سهامداري كاملا رايگان است و لازم نيست از اين بابت، هزينه‌اي به كارگزار بپردازيـد.

با دريافت كد سهامداري، عملا قدم به دنياي بورس گذاشته‌ايد و مي‌توانيد در اين بازار سرمايه‌گذاري كنيد. توجه داشته باشيد كه همه شيوه‌هاي سرمايه‌گذاري در بورس اعم از خريد و فروش اوراق مشاركت، اوراق اجاره، سهام، سرمايه‌گذاري در صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري و... نيازمند داشتن كد سهامداري است.

بنابراين، دريافت كد سهامداري، اوليـن گام براي ورود به بورس است.

در قسمت‌هاي بعدي، شيوه‌هاي خريد و فروش سهـام را براي شما توضيح خواهيم داد.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

حتما به خاطر داريد كه گفتيم اولين گام براي ورود به بورس، مراجعه به يكي از شركت‌هاي كارگزاري بورس در سراسر كشور و دريافت كد سهامداري است. پس‌ از دريافت كد سهامداري، فرد مي‌تواند به چهار روش نسبت به خريد و فروش سهام و يا ساير اوراق بهادار موجود در بورس اقدام كند:

1- خريد و فروش ازطريق مراجعـه حضوري به كارگزار

2- خريد و فروش ازطريق ارائه سفارش به صورت تلفني

3- خريد و فروش ازطريق ارائه سفارش به صورت اينترنتي

4- خريد و فروش به روش برخط (آنلايـن)

در اين قسمت، روش اول، يعني روش مراجعه حضوري به كارگزار را براي شمـا تشريح مي‌كنيم:

روش اول: خريد و فروش ازطريق مراجعه حضوري به كارگزار

در اين روش، كافيست سرمايه‌گذار به صورت حضوري به شركت كارگزاري مراجعه كرده و فرم درخواست خريـد يا فروش اوراق بهادار را تكميل كند. اين فرم شامل اطلاعاتـي مثل مشخصات كامل فرد، نشاني و تلفن تماس، كد سهامداري و همچنين مشخصات كامل سهام و يا ساير اوراق بهاداري است كه فرد قصـد خريد يا فروش آن را دارد.

در تکميل فرم خريد، نکات مختلفي وجود دارد كه به شرح آنها مي‌پردازيم:
• شماره سفارش و نام و كد كارگزار توسط كارگزاري تكميل مي‌شود و شما بايد تاريخ را در بالا قيد نماييد.
• پس از آن مشخصات خود را تكميل مي‌نماييد. توجه داشته باشيد كه منظور از كد خريدار يا فروشنده، همان كد سهامداري است كه در برنامه قبلي در مورد آن توضيح داديم.
• همان‌طور كه مشاهده مي‌نماييد در هر فرم مي‌توان سه نوع سهام را خريداري نمود. اگر سفارش بيشتري داشته باشيد بايد برگه‌هاي بيشتري را تكميل نماييد.
• در ابتدا نوع اوراق را مشخص مي‌كنيد كه معمولا يا سهام است يا اوراق مشاركت. منظور از نام شركت ناشر، همان شركتي است كه شما قصد داريد سهام آن را بخريد يا بفروشيد. سپس تعداد اوراق درخواستي و مبلغ مورد تقاضا را مشخص مي‌كنيد. مثلا مي‌نويسيد مايليد 1000 سهم شرکت الف را به قيمت هر سهم 200 تومان خريداري نماييد. در قسمت انتهايي اين رديف نيز تاريخ اعتبار وجود دارد. اين بدان معناست كه كارگزاري تا چه تاريخي مجاز به پيگيري تقاضاي شماست. در اين قسمت حتما بايد تاريخ پايان اعتبار را بنويسيـد.
• سپس بايد مبلغ موردنظر براي سرمايه‌گذاري به همراه کارمزد مربوط به خريد را به كارگزاري بپردازيد كه همانطور که مشخص است، اين پرداخت از دو طريق واريز به حساب كارگزاري يا تحويل چك ممكـن است. ضمنا شما متعهد مي‌شويد كه اگر كسري‌ مبلغي وجود داشته باشد، بپردازيد. در هر صورت توجه داشته باشيد كه پول نقد در اين بين رد و بدل نمي‌شود.
• ملاحظات و شرايط ويژه در حكم پشت‌نويسي چك است. همان طور كه اگر در نوشتن اعداد در چك مشكلي پيش آيد، در پشت چك اصلاحيه آن را مرقوم مي‌كنيم، ممكن است در نوشتن فرم هم مشكلي باشد كه از اين قسمت براي تصحيح آن بهره مي‌بريم.
• اين موضوع را مد نظر داشته باشيد كه چون بورس يك بازار پويا بوده و زمان در آن بسيار حائز اهميت است، نوشتن ساعت و دقيقه ارائه سفارش در بخش امضا بسيار مهم است. اگر خريدار شخصيت حقوقي باشد، بايد در كنار امضا، از مهر هم استفاده كند.
حال به فرم فروش نگاهي مي‌اندازيم:
• همان‌طور كه ملاحظه مي‌كنيد، فرم فروش شباهت زيادي به فرم خريد دارد. تنها چند تفاوت با توجه به تفاوت خريد و فروش مطرح است كه توضيح مي‌دهيم.
• مسلم است كه در هنگام فروش موضوع حداقل قيمت براي فروشنده مطرح است. يعني قيمتي که فروشنده اوراق بهادار، حاضر نيست کمتر از آن قيمت، اوراق بهادار خود را بفروشد. البته درباره نحوه تعيين قيمت خريد يا فروش در فرم درخواست، در برنامه بعـد بصورت مفصل توضيـح خواهيم داد.
• موضوع بعد، نحوه دريافت مبلغ حاصل از فروش اوراق بهادار است. در اينجا چند حالت وجود دارد: يا کارگزار مبلغ ناشي از فروش اوراق را به حسابي كه خودتان معين مي‌كنيد، واريز مي‌کند و يا کارگزار، در وجه شما چک صادر مي‌کند. همچنين درصورت تمايل، مي‌توانيد مبلغ را نزد كارگزار باقي بگذاريد تا در سفارش‌هاي بعدي خريد، مورد استفاده قرار گيرد.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

در قسمت قبل، توضيح داديم كه اولين روش خريد و فروش سهام و ساير انواع اوراق بهادار در بورس، مراجعه حضوري به كارگزار و تكميل فرم درخواست خريد يا فروش است. در اين بخش، قصد داريم درباره نحوه تعيين قيمت خريد يا فروش اوراق بهادار در فرم درخواست خريد يا درخواست فروش صحبت كنيم. شما براي تعيين قيمت موردنظر خود به‌منظور خريد و يا فروش سهام و ساير اوراق بهاداري كه در بورس مورد داد و ستد قرار مي‌گيـرد، مي‌توانيد به يكي از سه روش زير عمل كنيد.

روش اول- درخواست خريد يا فروش به قيمت بازار:

دراين روش، سرمايه‌گذار در ستون حداكثر قيمت در فرم درخواست، عبارت " قيمت بازار" را ثبت مي‌كند (تصوير فرم نمايش داده شده و عبارت قيمت بازار در آن نوشته شود) . اين بدان معناست كه سرمايه‌گذار به كارگزار اين اختيار را مي‌دهد كه به تشخيص خود، سهام و يا ساير اوراق موردنظر وي را در مناسب‌ترين قيمت روز بازار، براي فرد خريداري كند. طبيعتا، هنگام خريد سهام، هر اندازه قيمت خريد سهام پايين‌تر باشد، بهتر است و در نقطه مقابل، در هنگام فروش، سرمايه‌گذار ترجيح مي‌دهد كارگزار سهام و يا ساير اوراق بهـادار وي را به بالاترين قيمت ممكـن به فروش برسانـد.

روش دوم- درخواست خريد يا فروش به قيمت معين:

در اين نوع درخواست، سرمايه‌گذار قيمت موردنظر خود را براي خريد يا فروش سهام را به طور مشخص در فرم درخواست خريد يا فروش درج مي‌كند . به‌عنوان مثـال، فرض كنيد قصد داريد سهام شركت الف را خريداري كنيد و براساس تحليل و بررسي، به اين نتيجه رسيده‌ايد كه خريد اين سهم در قيمت 150 تومان مناسب است. در اين صورت، در فرم درخواست خريد، قيمت 150 تومان را به عنوان قيمت موردنظر خود براي خريد سهام شركت الف درج مي‌كنيد. (فرم مربوطه و درج عدد 1500 ريال نمايش داد شود) كارگزار نيز پس از دريافت فرم، قيمت 150 تومان را به عنوان قيمت پيشنهادي براي خريد آن سهم، وارد سامانه معاملات بورس مي‌كند و درصورت وجود سفارش فروش سهام شركت الف با قيمت 150 تومان، آن سهم توسط كارگزار براي شما خريداري مي‌شود.

در فروش هم دقيقا به همين شكل عمل مي‌شود، يعني قيمت موردنظر دارنده سهم براي فروش، دقيقا در فرم مربوط درخواست فروش درج شده و كارگزار نيز بر اساس همين قيمت، اقدام به ثبت درخواست فروش در سامانه معاملات مي‌كنـد. بنابراين، در روش دوم، كارگزار موظف خواهد بود سهام و يا ساير اوراق بهادار موردنظر شما را دقيقا براساس قيمتي كه براي او تعيين كرده‌ايد، خريداري كرده و يا به فروش برساند.

روش سوم- درخواست خريد يا فروش محدود:

در اين نوع درخواست، سرمايه‌گذار حداكثر و يا حداقل قيمت موردنظر خود براي خريد يا فروش سهام را ستون حداكثر قيمت، در فرم درخواست خريد يا فروش وارد مي‌كند. به عنوان مثـال، فرض كنيد شما قصد داريد سهام شركت الف را خريداري كنيد، و حداكثر قيمت موردنظر شما براي خريد اين سهم، 150 تومان است، اما طبيعتا ترجيح مي‌دهيد سهم را به قيمتي كمتر از 150 تومان خريداري كنيد. در اين حالت، در فرم سفارش خريد، در قسمت حداكثر قيمت، عدد 150 تومان را درج مي‌كنيد. به اين ترتيب، به كارگزار اجازه مي‌دهيد تا سهام موردنظر شما را نهايتـا با قيمت 150 تومان براي شمـا خريداري كند، اگرچه قطعا خريد با قيمت پائين‌تر براي شما مطلوب‌تر خواهد بود

در مورد فروش هم دقيقا به همين شكل عمل مي‌شود، با اين تفاوت كه آنچه در فروش مطرح است، حداقل قيمت است، نه حداكثر قيمت. در مثال قبل، فرض كنيد شما دارنده سهام شركت الف هستيد و قصد فروش آن را داريد، اما حاضر نيستيد آن را به قيمتي كمتر از 150 تومان بفروشيد. در اين صورت، در فرم سفارش فروش، در قسمت حداقل قيمت، عدد 150 تومان را درج مي‌كنيد، به اين ترتيب به كارگزار اختيار مي‌دهيد تا سهام شما را حداقل به قيمت 150 تومان، بفروشد. البته قطعا ترجيـح شما اين خواهد بود كه قيمت فروش، بالاتر از حداقل تعيين شده باشد و توانمندي كارگزار در اين موضوع، تا حد زيادي در تصميم شمـا براي انتخـاب كارگزار مؤثـر خواهد بـود.

خب در اين برنامه و برنامه قبل، با اولين روش خريد و فروش اوراق بهادار در بورس كه مراجعه حضوري به كارگزار و تكميل فرم‌هاي مربوطه است، آشنـا شديد.

اما شايـد تاکنون، اين سؤال براي شما بوجود آمده باشد که براي خريد و فروش سهام و ساير اوراق بهادار در بورس، آيا بايد هزينه‌اي هم پرداخت کنيد يا نه؟ به عبارت ديگر، هزينه معاملات در بورس چقدر است؟ اين موضوع را در بخش بعدي توضيح خواهيم داد.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

شايد براي شما هم اين سؤال به وجود آمده باشد که وقتي قصد داريد سهامي را خريداري کنيد، آيا علاوه ‌بر مبلغ موردنياز براي خريد سهام، بايد هزينه ديگري هم بپردازيد يا نه؟ وقتي سهام خود را مي‌فروشيد چطور؟ پاسخ سؤال مثبت است، چون سرمايه‌گذار براي خريد و فروش سهام و ساير انواع اوراق بهادار در بورس، بايد کارمزد بپردازد. اين كارمزد كه البته، مبلغ آن بسيار اندك است، ازسوي متوليان بازار سرمايه صرف اداره و توسعه مستمـر اين بازار مي‌شود. اما مبلغ کارمزد خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، چقدر است؟

الف. کارمزد خريد سهام

كارمزد خريد سهام، حدود 49 صدم درصد است.

اجازه بدهيد با يك مثال توضيح دهيم. فرض كنيد قصد داريد هزار سهم شركت (الف) را به قيمت هر سهم، 150 تومان خريداري كنيد. در اين صورت، جمع كل مبلغ موردنياز براي خريد سهام، 150 هزار تومان خواهد بود. باتوجه به اينكه كارمزد خريد سهام، 49 صدم درصد است، شما بايد حدودا مبلغ 735 تومان كارمزد نيز براي خريد سهام موردنظر بپردازيـد.

ب. كارمزد و ماليات فروش سهام

كارمزد فروش سهام، 53 صدم درصد مبلغ معامله است. در فروش سهام، علاوه‌بـر كارمزد، 50 صدم درصد هم ماليات از فروشنده سهام دريافت مي‌شود كه جمعا برابر با يك مميز سه صدم درصد است.

در مثال قبل فرض كنيد قصد داريد هزار سهم شركت (الف) را به قيمت هر سهم، 150 تومان به فروش برسانيد. در اين صورت، جمع كل مبلغ موردنياز براي فروش سهام، 150 هزار تومان خواهد بود. باتوجه به اينكه كارمزد فروش سهام، 49 صدم درصد و ماليات فروش نيز برابر با 50 صدم درصد (در مجموع يك مميز سه صدم درصد ) است، شما بايد در مجموع 1545 تومان بابت اين معامله پرداخت نماييد.

ج. کارمزد خريد و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره

كارمزد خريد و فروش اوراق مشاركت و اوراق اجاره در بورس حدودا يك هفتم كارمزد خريد و فروش سهام، يعني 7 صدم درصد مبلغ معامله است، البته برخلاف سهام، فروش اين اوراق مشمول پرداخت ماليات نمي‌شود. به عنوان مثال، اگر شما قصد داشته باشيد 150 هزار تومان اوراق مشاركت در بورس خريداري كنيد يا بفروشيد، فقط بايـد 105 تومان كارمـزد بپردازيـد.
خب، با نحوه محاسبه کارمزد و ماليات خريد و فروش اوراق بهادار در بورس آشنا شديد. برگرديم به موضوع برنامه قبل، يعني نحوه خريد و فروش اوراق بهادار در بورس. در برنامه قبل گفتيم که نخستين روش براي خريد و فروش سهام و ساير اوراق بهادار در بورس، مراجعه حضوري به شرکت کارگزاري و تکميل فرم سفارش خريد يا فروش است. طبيعتا روزانه ده‌ها هزار سهامدار به کارگزاران بورس در سراسر کشور مراجعه کرده و به آنها، سفارش خريد يا فروش اوراق بهادار مي‌دهند. آيا تا به حال، فکر کرده‌ايد که اين حجم انبوه درخواست‌ها چگونه و براساس چه سازوكاري، با دقت اولويت‌بندي و به خريد اوراق بهادار منجر مي‌شوند؟ سامانه‌اي كه خريد و فروش اوراق بهادار در آن انجام مي‌شود، چطور عمل مي‌كند؟ پاسخ همه اين سؤالات را در قسمت بعد در خواهيد يافت، چون قسمت بعد، به موضوع جالبي تحت عنوان ساز وكار معاملات در بورس اختصـاص دارد.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

در مطالب قبل، گفتيم كه اولين روش خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، مراجعه حضوري به كارگزار و تكميل فرم مربوطه است. همچنين درباره نحوه تكميل فرم سفارش خريد و فروش و کارمزدهاي مربوط به اين فرآيند هم بطور كامل توضيح داديم. اگر به خاطر داشته باشيد، قرار شد قبل از آنكه سه روش ديگر خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، يعني روش ارائه سفارش به صورت تلفني، ارائه سفارش به صورت اينترنتي و خريد و فروش آنلاين (برخط) را توضيح دهيم، ساز و كار معاملات در سامانه معاملات بورس را براي شما تشريح كنيـم. اين قسمت، به همين موضوع اختصاص دارد.
خريد و فروش اوراق بهادار در سامانه معاملات بورس براساس سازوكار نام‌آشناي "حراج" انجام مي‌شود؛ البته يك حراج كاملا پيشرفته و مكانيـزه. حراجي كه اولويت اول آن، قيمت مناسب و اولويت دوم آن، زمان ارائه سفارش است. بگذاريد با يك مثال، اين موضوع را توضيح دهيم.

فرض كنيد شما در ساعت 9 صبح، به كارگزاري بورس مراجعه و فرم درخواست خريد هزار سهم شركت "الف" به قيمت هر سهم 1500 ريال (150تومان) را تكميل و همراه فيش واريزي، تحويل كارگزار مي‌دهيد. طبيعتا كارگزار بلافاصله درخواست خريد شما را وارد سامانه معاملات مي‌كند.

در همان زمان يعني ساعت 9 صبح، فرد ديگري نيز به يك شركت كارگزاري ديگر در منطقه و يا شهر ديگري مراجعه كرده و وي هم با تكميل فرم مربوطه، درخواست خريد سهام شركت "الف"، البتـه با قيمت 1520 ريال (152تومان) را به كارگزار ارائه داده و كارگزار، درخواست را وارد سامانه معاملات مي‌كند.

در چنين شرايطي، سامانه معاملات درخواست خريد فرد دوم را در مقايسه با درخواست شما، در اولويت قرار خواهد داد، چرا كه وي براي خريد، قيمت بالاتري پيشنهاد داده است و طبيعتا، متقاضيان فروش سهام شركت "الف" ترجيح مي‌دهند سهام خود را به قيمت بالاتـر بفروشند.

در مورد فروش نيز دقيقا به همين شكل است، با اين تفاوت كه در فروش سهام و ساير اوراق بهادار، هرچه قيمت كمتر باشد، در اولويت قرار خواهد داشت، زيرا خريداران ترجيح مي‌دهند اوراق بهادار را با قيمت كمتـر خريداري كند. بنابراين، مشخص شد كه اولين معيار در اولويت‌بندي درخواست‌هاي خريد و فروش توسط سامانه پيشرفته معاملات بورس، اولويت قيمتي است.

اما منظور از اولويت دوم، يعني اولويت زماني چيست؟ در مثال قبل، فرض كنيد شما درخواست خريد هزار سهم شركت "الف" با قيمت هر سهم 1500 ريال (150تومان) را در ساعت 9 صبح به كارگزاري داده‌ايد و فرد ديگري، درخواست خريد هزار سهم شركت الف با همان قيمت، يعني 1500 ريال (150تومان) را در ساعت 9:10 صبح يعني 10 دقيقه پس از درخواست شما ارائه داده است. در چنين شرايطي، سامانه معاملات به صورت خودكار، اولويت خريد را به شما داده و ابتدا، براي شما سهام شركت الف را خريداري مي‌كند، بنابراين، طبيعتا اگر تنها هزار سهم از سهام شركت الف براي فروش عرضه شده باشد، سامانه معاملات آن سهام را به شما تخصيص خواهد داد و فرد مذكور، از خريد سهام بازخواهـد مانـد.
اما با توجه به تعدد و تنوع قيمت‌هاي وارد شده در سامانه معاملات، دقيقا چه زماني، خريد و فروش در سامانه معاملات انجام مي‌شود؟
زماني كه قيمت پيشنهادي خريد و قيمت پيشنهادي فروش با هم برابر شوند. در اين حالت، سامانه معاملات به طور خودکار خريد و فروش را انجام داده و طبيعتا، بلافاصله سفارش‌هاي انجام شده، از صف خريد و فروش حذف مي‌گردنـد.
يك روز پس از انجام معامله، کارگزار رسيد انجام معامله را كه اصطلاحا، اعلاميه خريد نام دارد، به سرمايه‌گذار تحويل مي‌دهد. اعلاميه خريد، سند رسمي نيست و در آن تنها اطلاعاتـي مانند تعداد سهام خريداري شده، مبلغ سرمايه‌گذاري و مبلغ کارمزدهاي کسـر شده آورده شـده است.
سرمايه‌گـذار همچنيـن بايد يك روز پس از خريد اوراق بهادار، به شرکت کارگزاري مراجعه و گواهـي نقل و انتقال اوراق بهادار خريداري شده را از كارگزاري دريافت كنند، زيرا هنگاميکه سرمايه‌گذار قصد داشته باشد اوراق بهادار خود را بفروشد، بايد گواهي نقل و انقال سهام را به شرکت کارگزاري ارائه دهد.
خب در اين بخش، با نحوه انجام معاملات در سامانه معاملات بورس آشنا شديـد. در برنامه‌هاي بعدي، خواهيم ديد كه چه روش‌هاي ديگري، بجز روش مراجعه حضوري براي خريد و فروش اوراق بهادار در بورس وجود دارد.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

حتما به خاطر داريد كه گفتيم براي خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، چهـار روش وجود دارد، 1- روش مراجعه حضوري به كارگزار 2- روش ارائه سفارش به صورت تلفني 3- روش ارائه سفارش به صورت اينترنتي و 4- روش آنلاين (برخط). امروز قصد داريم درباره روش دوم، يعني ارائه سفارش خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، به صورت تلفني براي شما صحبت كنيـم.

اغلب شما از خدمات تلفني و اينترنتي كه امروزه، در بيشتر بانك‌ها، براي پرداخت قبوض، نقل و انتقال وجوه و... ارائه مي‌شود استفاده مي‌كنيد. كارگزاران بورس هم اين گونه خدمات را براساس ضوابط و مقررات خاصي كه از سوي سازمان بورس تعيين و ابلاغ شده است، به سرمايه‌گذاران ارائه مي‌دهند تا فرايند سرمايه‌گذاري را براي آنها تسهيل كنند.

يكي از اين خدمات، امكان ارائه سفارش خريد و فروش اوراق بهادار بصورت تلفني است، به اين معنا كه سرمايه‌گذار مي‌تواند بدون نياز به مراجعه حضوري به شركت كارگزاري، صرفا ازطريق استفاده از سامانه مركز تماس كارگزاري، به صورت تلفني سفارش خود براي خريد يا فروش سهام و ساير اوراق بهادار را به كارگزار ارائه دهـد.

براي فعال‌كردن امكان ارائه سفارش تلفني ازطريق مركز تماس كارگزاري، كافيست سرمايه‌گذار يك‌بار به شركت كارگزاري مراجعه كرده و قرارداد مربوطه را امضا كند. حداكثر ظرف مدت يك‌هفته پس‌از امضاي اين قرارداد، كارگزاري نام كاربـري و رمـز عبور مخصوص مشتري را به صورت محرمانـه به وي ارائه مي‌دهد. پس‌از دريافت رمز عبور و نام كاربري، سرمايه‌گذار مي‌تواند به صورت تلفني، با سامانه مركز تماس كارگزاري تماس گرفته و سفارش‌هاي خود براي خريد يا فروش اوراق بهادار را وارد سامانه كند.

توجه داشته باشيد ارائه سفارش بصورت تلفني، هيچ تفاوتي با ارائه سفارش به صورت حضوري ندارد و شركت كارگزاري، سفارش‌هاي ارائه شـده ازطريق مركز تماس را همانند سفارش‌هاي حضوري، پيگيري خواهد كرد. همچنين سامانه مركز تماس كارگزاري، به صورت خودكار، به مشتري شماره پيگيري مي‌دهد تا در هر لحظه، بتواند از آخرين وضعيت سفارش خود مطلع شود. براي استفاده از خدمات مركز تماس كارگزاري، توجه به اين نكات ضروري است:

1- فعال‌سازي امكان سفارش تلفني براي مشتريان، به صورت رايگان است و كارگزاران بورس، بجز كارمزد خريد و فروش اوراق بهادار، وجهي در اين خصوص از مشتريان دريافت نخواهنـد كرد.

2- مشتـري فقط ازطريق شماره تلفن‌هايي كه در قرارداد، به كارگزاري اعلام مي‌كند، مي‌تواند با مركز تماس كارگزاري ارتباط برقرار كرده و سفارش‌هاي خود براي خريد و فروش اوراق بهادار را ارائه كند و درصورت تماس از ساير شماره تلفن‌ها، به سفارش‌هاي مشتري ترتيب اثر داده نخواهـد شد. بنابراين لازم است درصورت تغيير تلفن مشتري، مراتب به صورت رسمي به شركت كارگزاري مربوطه اعلام شود

3- مشتري بايد مبلغ موردنياز براي خريد اوراق بهادار به‌علاوه كارمزد مربوطه را به حساب بانكي كارگزاري واريز و اطلاعات مربوطه را ازطريق مركز تماس، به كارگزاري اطلاع دهد. در مورد فروش اوراق بهادار هم كارگزاري پس از واريـز مبلغ حاصل از فروش به حساب بانكي مشتري (كه در قرارداد مربوطه، مشخص شده است)، اطلاعات واريزي را ازطريق مركز تماس، به مشتري اطلاع مي‌دهـد.

4- باتوجه به اينكه ورود به سامانه مركز تماس كارگزاري، با ارائه نام كاربري و رمز عبور مشتري امكان‌پذير است، حفظ و نگهداري رمز عبور و خودداري از افشاي آن نزد ديگران، بسيار حائز اهميت است.

5- در صورتي که رمز عبور استفاده از خدمات مرکز تماس سه بار به صورت متوالي اشتباه وارد شود، خدمات مرکز تمـاس براي مشتري غيرفعال شده و اراية خدمات به وي، مشروط به مراجعة دوباره مشتري به كارگزاري است.

6- هنگام امضاي قرارداد بين مشتري و كارگزاري براي فعال‌سازي امكان سفارش تلفني، ساعات دريافت سفارش ازطريق سامانه مركز تماس كارگزاري در قرارداد مشخص مي‌شود، بنابراين مشتري بايد سفارش‌هاي خريد و فروش خود را صرفا در ساعت‌هايي كه در قرارداد مشخص شده است، وارد سامانه نمايد، زيرا در غير اين‌صورت، كارگزار مسئوليتي براي انجام سفارش‌هاي مربوطه نخواهد داشت.

اين نكته را هم اضافه كنم كه استفاده از مركز تماس كارگزاري‌ها براي خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، علاوه‌بر كمك به سرمايه‌گذاران براي صرفه‌جويي در وقت و هزينه، ازنظر دقت در انجام سفارش‌هاي مشتري هم كاملا مطمئن است؛ زيرا از هنگام تماس تلفني مشتري با مركز تماس كارگزاري تا پايان تماس و ارائه سفارش، كليه سفارش‌هايي كه مشتري به صورت تلفني وارد سامانه كرده است به همراه زمان دقيق ارائه سفارش‌ها، در سامانه ضبط و نگهداري شده و به طور كامل توسط كارگزاري اجرا مي‌شود، بنابراين احتمال انجام سفارشي خارج از آنچه مشتري درخواست كرده است، به حداقل ممكن رسيده و حتي درصورت بروز چنين مشكلي كه البته احتمال آن بسيار اندك است، موضوع به‌راحتي قابل پيگيـري و رسيدگـي خواهـد بود.

خب در اين قسمت، دومين روش خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، يعني روش ارائه سفارش بصورت تلفني، ازطريق سامانه مركز تماس كارگزاري‌ها را براي شما تشريح كرديم. در قسمت بعد، روش ارائه سفارش خريد و فروش، بصورت اينترنتي و معاملات آنلاين (برخط) را توضيح خواهيـم داد.


منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

تاكنون روش‌هاي مراجعه حضوري و ارائه سفارش به صورت تلفني، را جهت خريد و فروش اوراق بهادار در بورس معرفي كردين در اين برنامه قصد داريم روش‌هاي اينترنتي و برخط (آنلاين) را توضيح دهيم.

روش اينترنتي از نظر عملكرد شبيه روش تلفني است. همان طور که در روش تلفني، سرمايه‌گذار ازطريق تماس تلفني با سامانه مرکز تماس کارگزاري، سفارش خريد يا فروش خود را به کارگزار ارائه کرده و کارگزار، پس از دريافت سفارش مذکور، آن را وارد سامانه معاملات بورس مي‌کند، در روش اينترنتـي هم مشتري پس از دريافت رمز عبور از شرکت کارگزاري، به سايت اينترنتي کارگزار مراجعه کرده و با تکميل فرم‌هاي درخواست خريد يا فروش به صورت اينترنتي، سفارش خود را در سامانه کارگزار ثبت مي‌کند.

ما قصد نداريم درباره روش خريد و فروش اوراق بهادار به صورت اينترنتي خيلي صحبت کنيم؛ چون باتوجه به راه‌اندازي سامانه معاملات برخط (آنلاين) سهام در بورس، امروزه ديگر از روش ارائه سفارش اينترنتي چنـدان استفاده نمي‌شود.

همان طور که به‌خوبي مشخص است، در هر سه روشي که تاکنون توضيح داده‌ايم، يعني روش مراجعه حضوري به کارگزار، ارائه سفارش به صورت تلفني و يا ارائه سفارش به صورت اينترنتي، يک نکته مشترک وجود دارد و آن هم اين است که در هر سه روش، مشتري، سفارش خود را به شرکت کارگزاري داده و اين، کارگزار است که درخواست مشتري را وارد سامانه معاملات مي‌کند. بنابراين، مشتري مستقيما اقدام به خريد يا فروش اوراق بهادار نمي‌کند.

اما روش چهارم، يعني معاملات برخط (آنلاين) که قصد داريم در ادامه، درباره آن صحبت کنيم، اين امکان را براي سرمايه‌گذار فراهم مي‌کند که خود، مستقيما درخواست‌هاي خريد يا فروش سهام را بدون واسطه کارگـزار، وارد سامانه معاملات بورس نمايد. اما روش معاملات برخط، چيست و چه مزايايـي دارد؟

معاملات برخط (آنلاين) سهام:

همانطور که گفتيم، مهم ترين تفاوت روش خريد و فروش برخط سهام با ساير روش‌ها، اين است که به سرمايه‌گذار اجازه مي‌دهد مستقيما و بدون واسطه کارگزار، اقدام به خريد و فروش سهام نمايد. جذابيت معاملات برخط براي سرمايه‌گذاران به حدي زياد بوده است که باوجود گذشت تنها حدود دو سال از راه‌اندازي اين سامانه در بورس ايران، هم‌اکنون تعداد زيادي از سهامداران از روش برخط، براي خريد و فروش سهام استفاده مي‌کنند.

براساس آمارها، تنها در نيمه نخست سال 1391، بيش از 35 درصد سهامداران بورس از روش آنلاين براي خريد و فروش سهام در بورس استفاده کرده‌اند که اين آمار، به سرعت در حال افزايش است. اما چرا روش معاملات آنلايـن، تا اين اندازه براي سرمايه‌گـذاران جذابيت دارد:

1- سرعت عمل در خريد و فروش: يکي از نکات مهم سرمايه‌گذاري در بورس، سرعت عمل در تصميم‌گيري براساس اطلاعات است؛ به اين معنا که به محض دريافت اطلاعات معتبر درخصوص يک سهم، سرمايه‌گذار بايد در کمترين زمان، نسبت به خريد يا فروش آن سهم تصميم‌گيري نمايد. چه بسا چند دقيقه و حتي ثانيه تأخير در خريد يا فروش يک سهم، باعث شود تا سرمايه‌گذار مجبور شود سهم مورد نظر خود را با قيمت بالاتري خريداري کرده و يا سهمي را که در اختيار دارد، با قيمت کمتري، بفروشد. طبيعتا در روش‌هاي سنتي که درخواست خريد يا فروش، ازطريق کارگزار انجام مي‌شود، زمان بيشتري طول خواهد کشيد تا کارگزار، درخواست را وارد سامانه معاملات نمايد، درحالي که در روش برخط (آنلاين)، سرمايه‌گذار مي‌تواند تنها با در اختيار داشتن يک رايانه متصل به اينترنت، در کسري از ثانيه نسبت به خريد يا فروش سهم موردنظـر خود، اقدام نمايد.

2- حذف محدوديت زماني و مکاني در سرمايه‌گذاري: با استفاده از سامانه معاملات برخط سهام، سرمايه‌گذار مي‌تواند تنها با در اختيار داشتن يک رايانه متصل به اينترنت، حتي از منزل و محل کار خود مستقيما اقدام به خريد و فروش سهام نمايد. بنابراين، مشکلات موجود در روش مراجعه حضوري اعم از محدوديت دسترسي به کارگزاران بورس، ترافيک، آلودگي هوا، صرف وقت و زمان بسيار زياد و... در اين روش وجود ندارد و سرمايه‌گذار، حتي از دورترين نقاط کشور و يا کشورهاي ديگر مي‌تواند در بورس سرمايه‌گذاري کند.

3- کاهش اختلافات احتمالي بين مشتري و کارگزاري: در برخي موارد، مشاهده مي‌شود که بين مشتري و کارگزار، اختلاف ايجاد مي‌شود، به عنوان مثال، مشتري مي‌گويد که کارگزار درخواست وي را به‌موقع وارد سامانه معاملات نکرده و لذا، به خاطر اين تأخير، متحمل زيان شده است، درحالي که کارگزار، چنين ادعايـي را قبول ندارد. درست است كه اين موارد بسيار اندك است ولي با استفاده از روش معاملات برخط، اينگونه اختلافات بين کارگزاري و مشتري از بين مي‌رود، زيرا مشتري، خود مستقيما درخواست خريد يا فروش خود سهام را وارد سامانه معاملات مي‌کند و شرکت کارگزاري، در ثبت اين درخواست دخيل نيست.

4- استقلال کامل در تصميم‌گيري سرمايه‌گذار: در روش‌هاي سنتي، چون سفارش‌هاي مشتريان توسط معامله‌گران شاغل در شرکت کارگزاري وارد سامانه معاملات مي‌شود، اين احتمال وجود دارد که در مواردي هرچند بسيار محدود، برخي خطاهاي انساني در کيفيت ثبت درخواست مشتريان در سامانه معاملات صورت گرفته و يا معامله‌گران در تصميم سرمايه‌گذار براي خريد يا فروش سهم اثرگذار باشند، در حاليکه در روش معاملات برخط، اين تنها خود سرمايه‌گذار است که درباره خريد يا فروش سهم تصميم‌ مي‌گيرد و هيچ شخص ثالثي در اين موضوع دخيل نيست، بنابراين، استقلال فرد تصميم‌گير به طور کامل رعايت خواهد شد.

5- نقل و انتقال وجوه لازم براي سرمايه‌گذاري، به صورت الکترونيک: در روش معاملات برخط سهام، در کمترين زمان ممکن پس از انجام معامله، مبلغ موردنياز براي خريد سهام به همراه کارمزد مربوط به صورت خودکار از حساب بانکي الکترونيكي مشتري کسر شده و همچنين، وجوه حاصل از فروش سهام، پس از کسر کارمزدهاي مربوط، به حساب فرد واريز مي‌شود؛ بنابراين براي دريافت و پرداخت وجه، نيازي به مراجعه حضوري به بانک نيست و مشتري، در هر لحظه از زمان مي‌تواند آخرين وضعيت گردش مالي و موجودي حساب خود را کنترل کند.

علاوه‌بر همه آنچه که به عنوان مزاياي روش معاملات برخط (آنلاين) براي سرمايه‌گذاران ذکر شد، اين روش يک مزيت بسيار مهم نيز براي بازار سرمايه دارد و آن اينکه به علت تسهيل فرآيند سرمايه‌گذاري در بورس، به رشد و توسعه مداوم بازار سرمايه و فراگيرشدن اين بازار در بين قشرهاي مختلف جامعه، بسيار کمک مي‌کند. در قسمت بعد، نحوه استفاده از روش معاملات برخط (آنلاين) سهام و دسترسي به اين سامانه را براي شما بازگو مي‌کنيـم.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir

در قسمت گذشته، روش معاملات برخط (آنلاين) سهام و مزيت‌هاي متعدد اين روش را در مقايسه با سه روش ديگر، يعني روش مراجعه حضوري به کارگزار، ارائه سفارش به صورت تلفني و ارائه سفارش به صورت اينترنتي، تشريح کرديـم. ممكن است اين سوال براي شما ايجاد شده باشد که نحوه خريد و فروش برخط (آنلاين) سهام چگونه است و چطور مي‌شود به اين سامانه دسترسي پيدا کرد؟ پاسخ اين سوال را در ادامه برنامـه، خواهيد ديـد.

اگر به خاطر داشته باشيد، در روش ارائه سفارش به صورت تلفني توضيح داديم که متقاضي استفاده از اين روش، بايد به شرکت‌هاي کارگزاري مراجعه کرده و قراردادي را درخصوص استفاده از اين خدمات، با کارگزاري منعقد کنـد، در روش معاملات برخط (آنلاين) سهام هم همين‌طور است؛ يعني اگرچه در روش معاملات برخـط (آنلاين)، سرمايه‌گذار خود مستقيما اقدام به خريد و فروش سهام مي‌کند و کارگزار در اين امر، دخالتي ندارد، اما به دليل آنکـه فرايند تسويه معاملات و نقل و انتقال مالکيت سهام بين خريدار و فروشنده، ازطريق کارگزاران به‌عنوان واسطه ميان بورس و سرمايه‌گذاران انجام مي‌شود، دسترسي به سامانه معاملات نيز ازطريق شرکت‌هاي کارگزاري، براي متقاضيان ايجاد مي‌شود.

بنابراين، در نخستين‌گام براي دسترسي به سامانه معاملات برخط سهام، متقاضي بايد به يکي از شرکت‌هاي کارگزاري بورس در سراسر کشور مراجعه و درخواست خود براي دسترسي به سامانه معاملات برخط را به شرکت مذکور کنـد.

يکي از پيش‌شرط‌هاي اساسي که سازمان بورس براي استفاده سرمايه‌گذار از سامانه معاملات برخط (آنلاين) تعيين کرده است، آشنايي کافي سرمايه‌گذار با اصول خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، قوانين و مقررات اساسي مرتبط با سرمايه‌گذاري در بورس و نحوه استفاده از سامانه معاملـه برخط است؛ زيرا همان طور که گفته شد، در سامانه معاملات برخط، سرمايه‌گذار خود مستقيما و بدون واسطه کارگزار، نسبت به خريد و فروش اوراق بهادار در بورس اقدام مي‌کند، بنابراين، لازم است آشنايي کافي با اصول و مقررات مرتبط با سرمايه‌گذاري در بورس را داشتـه باشد.

به همين علت، شرکت کارگزاري موظف است قبل از امضاي قرارداد مربوط به فعال‌سازي سامانه معاملات برخط براي مشتري، از توانايي وي نسبت به اصول سرمايه‌گذاري در بورس و مقررات مربوطه، اطمينان حاصل نمايد. اغلب شرکت‌هاي کارگزاري بدين منظور، از متقاضيان استفاده از سامانه معاملات برخط (آنلاين)، به صورت حضوري يا الکترونيک، آزمون مي‌گيرند تا ميزان آشنايي متقاضي با بازار سرمايه را ارزيابي کنند. درصورت احراز توانمنـدي مشتري براي سرمايه‌گذاري در بورس، قراردادي بين کارگزار و مشتري منعقد گرديده و براساس اين قرارداد، دسترسي مشتري به سامانه معاملات برخط سهام، توسط کارگزار فراهم مي‌شود.

شرکت کارگزاري حداکثر ظرف مدت يک هفته پس از امضاي قرارداد، نام کاربري و رمز عبور مشتري براي استفاده از سامانه معاملات برخط (آنلاين) را صادر نموده و به صورت محرمانه، به وي تحويل مي‌دهد. پس از دريافت نام کاربري و رمز عبـور، مشتري مي‌تواند به سامانه معاملات برخط کارگزاري مربوط مراجعه و خود، به صورت مستقيـم نسبت به خريد و فروش سهام اقدام نمايـد.

توجه به اين نکته ضروري است که براي استفاده از سامانه معاملات برخط (آنلاين)، مشتري بايد در بانکي که کارگزار به وي اعلام مي‌کند، حساب داشته باشد. طبيعتا به محض اينکه مشتري، سفارش خريد سهام را ازطريق سامانه معاملات برخط، وارد سامانه معاملات مي‌کند، مبلغ موردنياز براي خريد سهام به علاوه کارمزد مربوطه، در حساب بانکي وي بلوکه شده و پس از انجام خريد، مبلغ مذکور به صورت خودکار از حساب بانکي مشتري کسر مي‌گردد.

در مورد فروش سهام نيز پس از آنکه فروش سهام انجام شد، مبلغ حاصل از فروش پس از کسر کارمزد و ماليات فروش، به حساب مشتري واريز مي‌شود. بنابراين، همانطور که مشاهده کرديد، با استفاده از سامانه معاملات برخط (آنلاين) سهام، مشتري به هيچ وجه نياز به مراجعه به کارگزار و يا انجام معامله ازطريق کارگزار نداشته و مستقيما، مي‌تواند در بورس، سهام خريـد و فروش کند.

نکته قابل توجه اينکه در حال حاضر، سامانه معاملات برخط (آنلاين) فقط براي خريد و فروش سهام و اوراق حق تقدم سهام فعال شده است، اما در آينده نزديک، خريد و فروش ساير ابزارهاي مالي مثل اوراق مشارکت، اوراق اجاره و... نيز ازطريق اين سامانه، امکان‌پذير خواهد شد.

خوشبختانه اغلب کارگزاري‌هاي بورس در سراسر کشور، امروز خدمات استفاده از معاملات برخط (آنلاين) را به مشتريان خود ارائه مي‌دهند و همانطور که در برنامه قبل هم گفته شد، به علت مزاياي بسيار زياد خريد و فروش برخط (آنلاين) سهام، ازجمله سرعت عمل در تصميم‌گيري، عدم محدوديت زماني و مکاني براي سرمايه‌گذاري، نقل و انتقال الکترونيک وجوه، کاهش اختلافات بين سرمايه‌گذار و کارگزار و امنيت بالاي سامانه معاملات برخط، اين سامانه با استقبال بسيار زياد سرمايه‌گذاران مواجه شده است.

منبع : سایت آموزش تالار مجازی بورس ایران

http://irvex.ir